Tháp hoạch định tài chính là gì? Tại sao Nhà đầu tư cần quan tâm đến tháp hoạch định tài chính?

Tháp hoạch định tài chính là mô hình phân bổ khối tài sản theo nhiều lớp khác nhau nhằm tạo lập khối tài sản bền vững. Thực tế, nhiều người trong chúng ta đầu tư rất nhiều nhưng lại chưa biết cách phân bổ tài sản sao cho hợp lý và đạt hiệu quả cao. Bằng cách phân chia tài sản theo tháp hoạch định tài chính, bạn có thể tìm thấy bí quyết xây dựng tài chính cá nhân bền vững. Mong rằng với những thông tin bên dưới mà Pinetree cung cấp sẽ phần nào giúp bạn có thêm phương pháp phân chia tài sản hiệu quả hơn.

1. Tháp hoạch định tài chính là gì?

Tháp hoạch định tài chính (hay còn gọi là tháp tài sản) là một mô hình phân bổ tài sản dài hạn dựa trên các mục tiêu tài chính khác nhau của mỗi cá nhân trong suốt cuộc đời. Điều hay nhất của tháp tài sản đó là được xây dựng tương tự theo cấu trúc kim tự tháp. Tầng đáy to nhất để làm nền móng cho toàn bộ hệ thống tháp bên trên, đại diện cho ý tưởng xây dựng một tháp tài sản bền vững và lâu dài.

Nhìn vào mô hình có thể thấy tháp tài sản được chia thành các tầng riêng biệt có diện tích khác nhau, sự phân chia như thế nào sẽ tùy thuộc vào khả năng và mục tiêu của từng người. Tuy nhiên về cơ bản, tháp tài sản sẽ bao gồm 5 tầng, trong đó thứ tự thiết lập sẽ lần lượt từ dưới lên trên.  

2. Các tầng trong tháp hoạch định tài chính nói lên điều gì?

Tầng 1: Tầng nền móng – Tài sản vô hình

Đây là phần tài sản thường chúng ta không để ý tới, nhưng lại là phần rất quan trọng và được tích lũy qua nhiều năm làm cơ sở để xây dựng nên các tầng trên của tháp. Nó được hiểu là các kiến thức, kinh nghiệm, các kỹ năng trau dồi được từ rất sớm. Bên cạnh đó, sức khỏe được xem như loại tài sản quan trọng nhất. Ta càng có nhiều tài sản vô hình thì càng có cơ hội để tạo ra nhiều tài sản hữu hình khác

Tầng 2: Thu nhập

Giống như tên gọi thì đây là loại tài sản trực tiếp tạo ra thu nhập cho bạn. Sau khi đã trang bị sức khỏe và kiến thức thì việc quan trọng nhất là tìm được một công việc phù hợp, mang lại thu nhập chủ động cho chúng ta.

Tầng 3: Bảo vệ

Để thay đổi kế hoạch tài chính dài hạn thì chúng ta cần đặc biệt chú ý đến tầng 3 của tháp tài sản.

Tầng này bao gồm các chi phí cơ bản đáp ứng nhu cầu cuộc sống như ăn uống, chữa bệnh, thuốc men… Tuy nhiên, có hai loại chi phí quan trọng nhất cần tích lũy cho tầng bảo vệ đó là khoản dự phòng cho thất nghiệp và tai nạn, ốm đau. Để xây dựng tầng bảo vệ, bạn cần có một khoản dự phòng đảm bảo cuộc sống nếu có rủi ro thất nghiệp xảy ra. Số tiền cần phải tích lũy ít nhất phải bằng từ 3 đến 6 tháng chi tiêu tối thiểu của bản thân chúng ta.

Chúng ta có thể thấy sự phát huy rõ nét nhất về lợi ích của một khoản dự phòng thất nghiệp đó là khi dịch covid bất ngờ bùng phát. Theo thống kê, vào quý 2/2020 và quý 3/ 2021, tỷ lệ thất nghiệp của Việt Nam lên mức cao nhất trong 2 năm và số người có công việc xuống mức thấp kỉ lục. Theo thông tin trên báo Vnexpress, gần một nửa hộ gia đình đã bị giảm thu nhập vào năm 2021, hơn 20% trải qua mức giảm ít nhất 20% so với mức lương trước đây. Những thay đổi do đại dịch đã khiến người tiêu dùng phải đánh giá lại thói quen chi tiêu hiện tại và kế hoạch tài chính dài hạn của mình. Trong bối cảnh đó, 28% người tiêu dùng Việt Nam tăng mức tiết kiệm trong thời gian xảy ra đại dịch, hơn 53% người tiêu dùng Việt cắt giảm các khoản không thiết yếu trong 6 tháng trước đó. Trong đó, 80% dự định tiếp tục cắt giảm trong tương lai.

Tầng 4: Đầu tư sinh lời

Khi đạt được đến một ngưỡng an toàn nhất định (có thu nhập, có quỹ dự phòng), bạn hoàn toàn có thể gia tăng tài sản của mình bằng những khoản thu nhập thu động thông qua việc đầu tư. Tuy nhiên, xây dựng tài sản ở tầng này sẽ đòi hỏi chúng ta phải tìm hiểu nhiều hơn. Với những người theo chiều hướng an toàn, khẩu vị rủi ro thấp thường sẽ lựa chọn kênh gửi tiết kiệm, tích trữ vàng, hoặc bất động sản. Trường hợp mong muốn có lợi nhuận cao hơn một chút với mức độ rủi ro cao hơn thì có thể tìm đến đầu tư cổ phiếu. Tiền điện tử cũng là 1 kênh đầu tư hấp dẫn với tỷ suất sinh lời cao đi kèm rủi ro cũng ở mức cao hơn các kênh đầu tư khác.

Tầng 5: Tự do tài chính

Đích đến của mỗi người có thể khác nhau nhưng hầu hết đều mong muốn có một khoản tích lũy khi nghỉ hưu và tự do tài chính càng sớm càng tốt. Tầng tài sản này sẽ được cấu thành bởi hai nguồn được trích đều đặn hàng năm từ lợi nhuận từ tầng 4 và thu nhập trích ra từ tầng 3. 

3. Tại sao xây dựng tháp tài sản lại là bước đầu tiên?

Nếu bạn đã từng kiếm tiền nhưng không biết cách chi tiêu, tiết kiệm và đầu tư hợp lý thì sau khi xây dựng một tháp tài sản, bạn sẽ biết cách phân bổ thu nhập của mình đến đúng nơi, đúng chỗ bởi vì:Trước hết, tháp tài sản cung cấp cho chúng ta hướng đi tổng quan. Chúng ta có thể chia thu nhập hàng tháng theo tháp thu nhập mà không cần phải tự tính toán

Thứ hai, tháp tài sản cho biết mức độ rủi ro trong từng loại tài sản. Từ dưới lên trên, mức độ rủi ro sẽ tăng dần. Cụ thể như ở tầng tài sản bảo vệ, để đảm bảo cuộc sống của thì nên để tài sản lớp đó ở mức an toàn nhất.

Thứ ba, mỗi tài sản và vách ngăn của tháp đều có một ý nghĩa cụ thể đối với cuộc sống của bạn. Khi bạn có tư duy này bạn sẽ loại bỏ được sự mông lung trong việc tiết kiệm và đầu tư.

4. Vậy bạn đang ở đâu trong tháp tài sản?

Qua những thông tin nêu trên, chúng ta hãy tự đặt ra một câu hỏi rằng: tổng tài sản mà bạn đang nắm giữ đang được bao phủ đến tầng nào của tháp? Trước khi trả lời được câu hỏi này thì chúng ta cần làm rõ hai vấn đề:

Thứ nhất, hãy đảm bảo những loại hình được liệt kê trong tháp là tài sản chứ không phải tiêu sản. Chúng ta biết rằng, tài sản và tiêu sản là 2 mặt của tài chính, đều cần bỏ tiền ra để sở hữu chúng. Tuy nhiên, sự khác biệt rõ ràng nhất giữa tài sản và tiêu sản là giá trị mang lại trong tương lai. Trong khi tài sản sẽ mang lại giá trị cao hơn trong tương lai, giúp người sở hữu có thêm thu nhập thì tiêu sản lại giảm dần giá trị và làm tiêu giảm tiền của chủ sở hữu chúng.

Ví dụ như bạn mua một chiếc xe đạp. Nếu chiếc xe được sử dụng vào mục đích di chuyển hàng ngày, đáp ứng nhu cầu đi lại thì chiếc xe đó là tiêu sản. Tuy nhiên, nếu chiếc xe được sử dụng vào mục đích kinh doanh và khoản thu được từ việc kinh doanh đủ bù đắp chi phí bảo dưỡng xe và mang lại lợi nhuận thì chiếc xe sẽ trở thành tài sản.

Thứ hai, hãy đảm bảo bạn không xây dựng tháp tài sản bị ngược. Thay vì đi từ giá trị bảo vệ, gia tăng thu nhập bền vững rồi mới dư dả tiền bạc để có thể chấp nhận rủi ro và đầu tư mạo hiểm thì nhiều người có xu hướng muốn giàu nhanh, tập trung vào các kênh đầu tư mảo hiểm với tỷ suất lợi nhuận cao.Không nên để đến khi có rủi ro xảy ra mà còn hàng rào bảo vệ cơ bản.