5 Vụ thao túng thị trường chứng khoán đình đám tại Việt Nam

Ở Việt Nam, tuy đã có những luật định nhằm ngăn chặn và xử phạt hành vi thao túng chứng khoán, nhưng vẫn có nhiều vụ thao túng chứng khoán đình đám, gây nhiều tổn thất đặc biệt nghiêm trọng đến thị trường và nhà đầu tư.

Vậy thao túng chứng khoán là gì? Thao túng thị trường là những hành vi tác động làm tăng, giảm giá chứng khoán, gây ảnh hưởng đến thị trường nhằm đạt được những mục tiêu có lợi cho riêng mình. Để tìm hiểu kỹ hơn về các hình thức thao túng trên thị trường, nhà đầu tư có thể tìm hiểu thêm thông tin tại đây.

Những năm gần đây, thị trường chứng khoán trở nên sôi động hơn, nhưng kéo theo đó, số lượng các vụ thao túng thị trường cũng tăng cao. Dưới đây là một số vụ án tiêu biểu nhất của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Thao túng giá cổ phiếu KSA

Sự việc xảy ra tại Công ty Cổ phần Công nghiệp và Khoáng sản Bình Thuận gây thiệt hại cho 1.496 nhà đầu tư. Ngày 26 – 27/05/2020, tòa án đã thực hiện xét xử vụ án thao túng cổ phiếu KSA với các bị cáo Phạm Thị Hinh, Nguyễn Hồng Ngọc, Nguyễn Tuấn Anh và Nguyễn Trọng Hùng. Trong đó, bà Phạm Thị Hinh, cựu Chủ tịch công ty là chủ mưu.

Cuối năm 2015, KSA phát hành thêm 56.5 triệu cổ phiếu để tăng vốn. Tuy nhiên, giá cổ phiếu KSA giảm mạnh gây thiệt hại cho doanh nghiệp. Để “thổi giá”, dưới sự chỉ đạo của bà Hinh, nhân viên Công ty Cổ phần chứng khoán VSM lập 69 tài khoản và cùng Nguyễn Tuấn Anh, Nguyễn Trong Hùng thực hiện lệnh mua, bán cổ phiếu KSA nhằm tạo ra cung, cầu giả thu hút sự chú ý của nhà đầu tư.

Hậu quả của vụ thao túng này là thiệt hại cho các nhà đầu tư lên tới 8.1 tỉ đồng. Đồng thời, 3 công ty chứng khoán gồm Mirae Asset Việt Nam, Phú Hưng và Dầu khí cũng bị thiệt hại tới 761 triệu đồng vì cho vay Margin đối với các tài khoản lập ra để mua bán chéo này. Theo xét xử, bà Phạm Thị Hinh nhận 18 tháng tù và phải bồi thường thiệt hại, 3 cá nhâncòn lại nhận 15 tháng tù treo.

Thao túng cổ phiếu CDO

Đầu năm 2017, trên các trang mạng xã hội xuất hiện nhiều bài phản ánh về việc mã cổ phiếu CDO có dấu hiệu bị thao túng. Từ ngày 6/12/2016 đến 10/1/2017, CDO đã có 26 phiên giao dịch giảm sàn liên tục, không có thanh khoản, mất gần 82% giá trị.

Theo điều tra, cuối năm 2014, Nguyễn Vân Giang (cựu Giám đốc Công ty Chứng khoán Ngân hàng Đông Á – DAS chi nhánh Hà Nội) được bà Lê Kim Thu ủy thác quản lý 15 triệu cổ phiếu CDO (của CTCP Tư vấn thiết kế và Phát triển đô thị). Sau khi được Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM chấp thuận cho niêm yết, Giang chỉ đạo một số nhân viên mở 70 tài khoản tại 24 công ty chứng khoán rồi trực tiếp sử dụng, quản lý các tài khoản này để xin cấp margin, bảo lãnh chậm nộp tiền hoặc vay các cá nhân khác để có nguồn tiền mua đi, bán lại mã cổ phiếu CDO nhằm tạo thanh khoản, đẩy giá cổ phiếu CDO. Mỗi ngày, bị cáo duy trì khối lượng khớp lệnh khoảng 1,2 triệu cổ phiếu CDO.

Với cách thức trên, trong 4 phiên giao dịch đầu tiên, bị cáo đã đẩy trần cổ phiếu tăng giá liên tục từ 15.000 đồng/CP lên 21.900 đồng/CP. Cổ phiếu CDO tiếp tục xu hướng tăng giá trong 2 năm (2015, 2016), có lúc đạt đỉnh 39.600 đồng/CP.

Tuy nhiên, từ ngày 6/12/2016, cổ phiếu CDO bị bán tháo ở giá sàn liên tục trong hơn 30 phiên và đóng cửa phiên ngày 23/1/2017 ở mức 3.090 đồng/cp.gây thiệt hại 11 tỉ đồng cho 572 nhà đầu tư.

Ngày 22/11/2017, Cơ quan An ninh điều tra – Công an Thành phố Hà Nội quyết định khởi tố bị cáo Nguyễn Vân Giang  về tội thao túng giá chứng khoán liên quan đến mã cổ phiếu CDO của Công ty Cổ phần Tư vấn Thiết kế và Phát triển đô thị. Theo xét xử, bị cáo nhận mức án 20 năm tù cho hành vi thao túng chứng và lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Thao túng cổ phiếu ASA

Cổ phiếu ASA (công ty Cổ phần ASA) được niêm yết trên sàn HNX từ tháng 3 năm 2012. Trong 1 tháng đầu, khối lượng khớp lệnh chỉ đạt vài nghìn cổ phiếu/ phiên. Tuy vậy, từ sau ngày 20/4/2012, thanh khoản đột nhiên tăng mạnh. Đỉnh điểm, có ngày khối lượng giao dịch đạt gần 300 nghìn cổ phiếu. Sau khi giá cổ phiếu đạt đỉnh ở mức hơn 17.000 đồng/cổ phiếu thì đến ngày 12/6/2013, cổ phiếu ASA bắt đầu mất thanh khoản. Đến năm 2014 – 2015, giá cổ phiếu rớt mạnh về vùng 3.000 – 4.000 đồng/cổ phiếu.

Từ giữa năm 2019, cổ phiếu ASA bị hủy niêm yết trên sàn HNX, chuyển sang giao dịch trên thị trường UPCoM và bị hạn chế giao dịch (chỉ được giao dịch vào thứ Sáu hàng tuần). Nhờ sóng cổ phiếu penny, cổ phiếu “rác” trong năm 2021, thị giá cổ phiếu này có lúc đạt trên 14.000 đồng/cổ phiếu. Trước khi bị HNX ra quyết định đình chỉ giao dịch từ ngày 24/1/2022, thị giá cổ phiếu này đứng ở mức 12.600 đồng/cổ phiếu. Đây cũng chính là ngày mà cơ quan điều tra vào cuộc làm rõ việc thao túng cổ phiếu của ông Nguyễn Văn Nam – nguyên Giám đốc Công ty Cổ phần ASA. Theo điều tra, ông này đã làm giả hồ sơ, tài liệu để tăng khống 7 triệu cổ phiếu ASA, tương đương với 70 tỉ đồng, niêm yết bổ sung 7 triệu cổ phiếu ASA tại Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội để bán và thu tiền bất chính.

Thao túng cổ phiếu FLC

Ngày 20/03/2022, tòa án đã khởi tố vụ án tháo túng chứng khoán đối với ông Trịnh Văn Quyết – Cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn FLC. Đây là một trong những vụ án thao túng chứng khoán gây thiệt hại lớn nhất tại thị trường chứng khoán Việt Nam.

Với hành vi “bán chui” 74.8 triệu cổ phiếu vào hồi tháng 1, ông Trịnh Văn Quyết đã chỉ đạo người thân trong gia đình và một số người khác mượn chứng minh thư nhân dân của 26 cá nhân lập 20 doanh nghiệp, mở 450 tài khoản tại 41 công ty chứng khoán để thực hiện các hành vi thao túng giá cổ phiếu nhằm tạo ra cung cầu giả với 6 mã chứng khoán FLC.

Những cá nhân này thông đồng với nhau, liên tục mua, bán cổ phiếu FLC với tần suất lớn nhằm tạo cung cầu giả để đẩy giá lên cao. Giá cổ phiếu FLC đã tăng hơn 64% và có những phiên tăng “trần” cao nhất là 24.000 đồng/ cổ phiếu. Sau khi được đẩy giá lên cao ngất ngưởng, ông Quyết đã bán chui 74.8 triệu cổ phiếu, thu về gần 1.700 tỉ đồng, thu lợi bất chính hơn 530 tỉ đồng.

Tuy nhiên ngay sau khi xảy ra việc bán chui cổ phiếu, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã hủy giao dịch toàn bộ số cổ phiếu này, những nhà đầu tư đã mua số cổ phiếu này may mắn được hoàn lại tiền.

Thao túng cổ phiếu thuộc hệ sinh thái Louis Holdings

Ngày 20/04/2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án thao túng thị trường chứng khoán tại Công ty Cổ phần Chứng khoán Trí Việt và Công ty Cổ phần Louis Holdings. Đồng thời khởi tố 4 bị can bao gồm Đỗ Thành Nhân (chủ tịch hội đồng quản trị Công ty cổ phần Louis Holdings), Đỗ Đức Nam(tổng giám đốc Công ty CK Trí Việt, mã chứng khoán: TVB) cùng 2 đồng bọn là Trịnh Thị Thùy Linh và Lê Thị Thùy Liên.

Theo điều tra, các đối tượng của vụ án này nhắm tới các cổ phiếu rác của các công ty đã niêm yết sẵn trên thị trường chứng khoán, thâu tóm cổ phần, chi phối  để tạo thành nhóm “hệ sinh thái”. 4 bị cáo trên đã thực hiện mua bán các mã cổ phiếu thuộc hệ sinh thái của Louis Holdings để thổi giá lên cao. Từ tháng 01/2021 đến tháng 09/2021, cổ phiếu TGG đã tăng phi mã 6000% từ mức 1.200 đồng/cổ phiếu lên 74.000 đồng/ cổ phiếu. Những mã cổ phiếu khác dưới sự “thổi giá” của ông Đỗ Thành Nhân và nhân viên cũng có mức tăng từ 1450% – 600% so với đầu năm 2021.

Ngay sau khi giá kịch trần, các đối tượng đã bán tháo cổ phiếu, thu lợi bất chính 153 tỉ đồng, gây thiệt hại cho hàng nghìn nhà đầu tư.

Hành vi thao túng cổ phiếu như trên không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến tính bền vững, công khai, minh bạch, an toàn của thị trường chứng khoán mà nó còn gây thiệt hại nặng nề cho các nhà đầu tư, làm sai lệch việc xác định giá trị doanh nghiệp, nhiễu loạn các phân tích về khoản đầu tư của các nhà đầu tư.

Để tránh sập bẫy thao túng cổ phiếu, các nhà đầu tư cần trang bị cho mình đầy đủ những kiến thức, quy định pháp luật về chứng khoán, nắm rõ những dấu hiệu nhận biết hành vi thao túng trên thị trường chứng khoán. Trước khi quyết định đầu tư vào một cổ phiếu cần tìm hiểu và nắm bắt rõ thông tin về doanh nghiệp, tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp thông qua những nguồn uy tín.

Nguồn: Tổng hợp

Chứng khoán Pinetree miễn phí hoàn toàn phí giao dịch trọn đời và công cụ lãi suất Margin 9%/năm không kèm điều kiện. Đây là mức phí tốt nhất thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay.