Bear Market và Bull Market là gì? Khuyến nghị đối với các nhà đầu tư chứng khoán

Trong đầu tư, thuật ngữ “Bull market” – thị trường bò và “Bear market” – thị trường gấu thường được sử dụng để chỉ các điều kiện thị trường. Các thuật ngữ này mô tả cách thị trường chứng khoán nói chung đang hoạt động – tức là chúng đang có xu hướng tăng hay giảm. Đối với đa số nhà đầu tư, hướng đi của thị trường là động lực chính có ảnh hưởng rất lớn đến danh mục. Vì vậy, nhà đầu tư phải hiểu từng điều kiện thị trường sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư của mình như thế nào.

Bear Market là gì?

Bear market hay “thị trường gấu” là thuật ngữ để mô tả trạng thái thị trường đang suy giảm. Trong Bear market cổ phiếu liên tục rớt giá. Điều này ảnh hưởng tới tâm lý các nhà đầu tư rằng thị trường tiếp tục đi xuống, theo đó kéo dài vòng xoáy đi xuống.

Bull Market là gì?

Bull market hay “thị trường bò” là thuật ngữ để mô tả trạng thái thị trường tăng trưởng. Trong Bull market giá cổ phiếu liên tục tăng. Trong trạng thái bull market, nhà đầu tư có niềm tin rằng xu hướng tăng sẽ tiếp tục trong dài hạn và có nhu cầu đầu tư nhiều hơn.

Nguồn gốc của Bear Market và Bull Market

Thuật ngữ Bull market và Bear market được đặt tên dựa theo hình ảnh con bò và con gấu khi tấn công con mồi. Trong khi con bò có đặc điểm là tấn công đối phương bằng cách húc lên thì con gấu sẽ đứng thẳng và dùng hai chân trước để đập con mồi.

Đặc điểm của Bull Market và Bear Market

• Tình hình của nền kinh tế

Thị trường chứng khoán và nền kinh tế có mối quan hệ mật thiết với nhau. Thị trường chứng khoán ở trạng thái Bear market gián tiếp thể hiện nền kinh tế đang suy giảm. Các doanh nghiệp ghi nhận lợi nhuận ở mức thấp ảnh hưởng trực tiếp đến việc định giá cổ phiếu

Điều ngược lại xảy ra ở thị trường Bull market, các doanh nghiệp có sự tăng trưởng về doanh thu và lợi nhuận tác động tích cực lên tâm lý của nhà đầu tư. Điều này cũng tác động và củng cố  sự tăng trưởng của nền kinh tế.

• Cung và cầu chứng khoán

Trong trạng thái thị trường Bull market, cầu luôn lớn hơn cung do nhiều nhà đầu tư muốn mua chứng khoán trong khi ít người sẵn sàng bán. Kết quả là giá cổ phiếu sẽ tăng lên khi các nhà đầu tư cạnh tranh để giành được phần vốn chủ sở hữu hữu hạn.

Ngược lại trong trạng thái thị trường Bear market, nhiều nhà đầu tư tìm cách bán chứng khoán họ sở hữu thay vì mua thêm. Chênh lệch giữa cung và cầu khiến giá chứng khoán giảm xuống.

• Tâm lý nhà đầu tư

Tình trạng của thị trường chứng khoán và tâm lý của nhà đầu tư luôn phụ thuộc và ảnh hưởng qua lại. Khi thị trường tăng điểm, do tâm lý lạc quan nhà đầu tư hiện tại và các nhà đầu tư mới luôn sẵn sàng tham gia vào thị trường với kỳ vọng thu được lợi nhuận.

Ngược lại, trong trạng thái “Bear market”, sự sụt giảm của thị trường chứng khoán làm lung lay tâm lý của nhà đầu tư, hầu hết sẽ có tâm lý muốn rút tiền khỏi thị trường để đầu tư sang các lĩnh vực khác.

Cách xác định trạng thái thị trường là Bull Market hay Bear Market?

Yếu tố quan trọng xác định trạng thái của thị trường Bull market hay Bear market không nằm ở các phản ứng tức thời của thị trường đối với một sự kiện cụ thể, thay vào đó là cách thị trường hoạt động trong 1 khoảng thời gian dài. Các biến động nhỏ của thị trường chỉ thể hiện một xu hướng trong ngắn hạn hoặc sự điều chỉnh của thị trường.

Bên cạnh đó, không phải các biến động dài hạn của thị trường sẽ chỉ có trạng thái tăng hoặc giảm. Đôi khi thị trường có thể trải qua một giai đoạn đi ngang, không có biến động theo xu hướng một cách rõ ràng.

Khuyến nghị dành cho nhà đầu tư khi thị trường ở Bull Market hay Bear Market

• Khi thị trường ở trạng thái Bull market:

Nhà đầu tư cần tận dụng lợi thế uptrend, giá các cổ phiếu có xu hướng tăng để xác định điểm mua và điểm bán hợp lý, thu được lợi nhuận kỳ vọng.

Mặc dù ở trạng thái Bull market nhưng sẽ có những giai đoạn thị trường giảm trong 1 khoảng thời gian ngắn. Một số khuyến nghị dành cho nhà đầu tư:

• Nếu nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu tốt của doanh nghiệp vững mạnh, hãy tận dụng thời cơ giá giảm để gia tăng tỷ trọng nắm giữ cổ phiếu.
• Nhà đầu tư nên hạ tỷ trọng cổ phiếu đầu cơ trong danh mục đầu tư thay vì bán đi các cổ phiếu tốt

Khi thị trường Bull market, các khoản lỗ của nhà đầu tư chỉ nên là con số nhỏ và mang tính chất tạm thời. Nhà đầu tư thường có thể chủ động và tự tin đầu tư chứng khoán với tỷ suất sinh lời cao hơn các lĩnh vực khác.

• Khi thị trường ở trạng thái Bear market

Khi thị trường ở trạng thái Bear market, khả năng thua lỗ lớn hơn vì cổ phiếu liên tục mất giá. Một số khuyến nghị dành cho nhà đầu tư trong trường hợp này:

• Nhà đầu tư nên đưa các cổ phiếu có tính ổn định. Đây là những cổ phiếu ít bị ảnh hưởng bởi các xu hướng thay đổi trên thị trường và ổn định ngay cả trong các chu kỳ kinh tế ảm đạm hay bùng nổ. Có thể kể đến các cổ phiếu của những ngành tiện ích, thường thuộc sở hữu của Nhà nước. Doanh nghiệp cung cấp các sản phẩm thiết yếu mà mọi người mua bất kể điều kiện kinh thế như thế nào.
• Với các nhà đầu tư theo phong khách mua ròng (Net buyer) họ sẽ ưa thích trạng thái cổ phiếu giảm. Trong trường hợp này một số nhà đầu tư sẽ áp dụng chiến thuật bình quân giá (Dollar-Cost Averaging) để giảm tác động của biến động giá lên giá trị cổ phiếu mà nhà đầu tư đó nắm giữ.

Tóm lại, các trạng thái thị trường Bull market hay Bear market đều ảnh hưởng lớn đến hiệu quả đầu tư, vì vậy trước khi đầu tư bạn hãy xác định xem thị trường đang ở trạng thái nào để có chiến thuật phù hợp.

Nguồn: Tổng hợp

Chứng khoán Pinetree miễn phí hoàn toàn phí giao dịch trọn đời và công cụ lãi suất Margin 9%/năm không kèm điều kiện. Đây là mức phí tốt nhất thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay.