Hiệu ứng tháng giêng trong đầu tư chứng khoán

Hiệu ứng tháng giêng là gì?

Hiệu ứng tháng Giêng hay January Effect là thuật ngữ nói về sự tăng trưởng của cổ phiếu trong tháng đầu năm. Đây là chu kỳ ngắn phổ biến trong đầu tư chứng khoán chỉ hiện tượng giá cổ phiếu, đặc biệt là các cổ phiếu có vốn hóa nhỏ, thường có xu hướng tăng trong tháng đầu năm.

Lịch sử hình thành hiệu ứng tháng giêng

Hiệu ứng tháng giêng lần đầu được phát hiện bởi chủ ngân hàng đầu tư Sidney Wachtel vào năm 1942. Sau khi nghiên cứu dữ liệu tổng hợp từ năm 1925, ông nhận thấy các công ty có vốn hóa nhỏ thường có xu hướng hoạt động tốt hơn các công ty có vốn hóa lớn trong tháng 1.

Sau nghiên cứu của Sidney, đã có rất nhiều phân tích về hiệu ứng tháng Giêng. Một nghiên cứu phân tích dữ liệu từ năm 1904 đến năm 1974 cho thấy, lợi nhuận từ cổ phiếu cao hơn 5 lần so với mức trung bình tháng 1. Một nghiên cứu khác của Salomon Smith Barney đã chỉ ratừ năm 1972 – 2002, nhóm cổ phiếu nhỏ (small caps) vượt trội hơn hẳn so với cổ phiếu lớn (large caps) khoảng 0.82% trong tháng giêng, nhưng chúng lại tụt lại trong phần còn lại của năm.

Một số giả thuyết đã được đưa ra để giải thích cho hiện tượng này liên quan đến tâm lý của nhà đầu tư. Nhiều người tin rằng, tháng một là tháng tốt nhất để bắt đầu một chiến lược đầu tư mới cũng, theo đuổi những mục tiêu mới và khởi đầu cho một tương lai tốt hơn.

Ngoài ra, có giả thuyết khác cho rằng nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này là vào cuối năm, các nhà quản lý quỹ thường đánh giá lại hiệu quả doanh mục. Đây sẽ là thời điểm, họ bán ra những cổ phiếu lõ hoặc tiềm ẩn nhiều rủi ro. Hành động này nhằm mục đích “đánh bóng” báo cáo đã vô tình gây nên sự sụt giảm của thị trường vào tháng cuối năm. Sau đó vào tháng 1, họ sẽ bắt đầu giải ngân và mua vào những mã mới có tiềm năng hơn, từ đó tạo nên lực cầu cao và ảnh hưởng tích cực đến thị trường.

Thị trường chứng khoán Việt Nam thường tăng trưởng mạnh trong quý I

Tại Việt Nam, hiện chưa có phân tích cụ thể về tình hình thị trường chứng khoán Việt Nam trong tháng giêng, tuy nhiên có một thực tế là thị trường thường tăng điểm mạnh mẽ trong quý 1.

Theo số liệu thống kê từ năm 2011 tới nay quý 1 thường là giai đoạn chỉ số VN-Index có biến động tích cực nhất trong năm với xác suất tăng điểm cao nhất. Trong 11 năm qua, chỉ có 3 lần VN-Index giảm điểm trong quý 1, đó là năm 2011, năm 2016 và năm 2020. Trong đó, quý 1/2020, chỉ số VN-Index ghi nhận mức giảm tới 31,06% bởi ảnh hưởng của Covid-19 và cũng được ghi nhận là quý “tồi tệ” nhất lịch sử TTCK Việt Nam. Bên cạnh đó,, chỉ số VN-Index có 8 lần tăng điểm trong quý 1, thậm chí nhiều năm tăng mạnh như quý 1/2012 (tăng 25,45%), quý 1/2018 (tăng 19,23%), quý 1/2013 (tăng 18,69%), quý 1/2014 (tăng 17,23%).

Một số nhà phân tích lý giải nguyên nhân tăng điểm mạnh của thị trường chứng khoán Việt Nam trong quý I:

• Các nhà đầu tư nước ngoài thường mua ròng mạnh trong những tháng đầu năm tạo đà tăng trưởng mạnh cho thị trường
• Tâm lý hứng khởi của nhà đầu tư trong nước sau kỳ nghỉ lễ lớn ảnh hưởng tới các quyết định đầu tư.
• Các nhà đầu tư lạc quan trước các kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp hay các chỉ số kinh tế vĩ mô của cả nước.

Tùy thuộc vào bối cảnh kinh tế mỗi năm và đặc biệt là diễn biến dịch Covid trong những năm gần đầy mà thị trường chứng khoán sẽ có những phản ứng tích cực hay tiêu cực, tuy nhiên phân tích trên đây cũng là một thông tin hữu ích để các nhà đầu tư tham khảo.

Nguồn: Tổng hợp

Chứng khoán Pinetree miễn phí hoàn toàn phí giao dịch trọn đời và công cụ lãi suất Margin 9%/năm không kèm điều kiện. Đây là mức phí tốt nhất thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay.