Lọc cổ phiếu theo phương pháp 4M

Phương pháp 4M là gì?

4M là phương pháp được phát triển bởi Phil Town – tác giả của tựa sách “Rule #1: The Simple Strategy for Successful Investing in Only 15 Minutes a Week!”. Từ những năm 1980 – 1990, với số vốn chỉ 1.000 USD ông đã biến nó thành 1,45 triệu USD chỉ bằng cách đầu tư vào chứng khoán.

4M là từ viết tắt của 4 tiêu chí lựa chọn cổ phiếu, bao gồm: 

• Meaning
• Moat
• Management
• Margin of safety

Phil Town cho rằng những cổ phiếu thỏa mãn cả 4 tiêu chí này sẽ là khoản đầu tư tuyệt vời.

Ý nghĩa của phương pháp 4M

Meaning – Đầu tư vào doanh nghiệp mà bạn am hiểu

Theo Phil Town, cách dễ dàng nhất để thành công là đầu tư vào các lĩnh vực mà mình am hiểu. Từ kinh nghiệm của mình, Phil Town đưa ra 3 vòng tròn giúp nhà đầu tư có thể lựa chọn lĩnh vực mà mình am hiểu nhất:  

• Đam mê: Cái mà bạn thực sự thích, có thể dành hàng giờ liền để tìm hiểu về nó
• Tài năng: Cái mà bạn giỏi nhất
• Tiền bạc: Cái mà bạn đang kiếm được tiền hoặc chi tiêu tiền cho chúng

Nếu kết hợp 3 vòng tròn này, nhà đầu tư có thể tìm ra lĩnh vực phù hợp nhất với khả năng của bản thân khi nó thỏa mãn cả 3 yếu tố đam mê, tài năng và tiền bạc.

Moat – Đầu tư vò doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh bền vững

Moat  – “con hào kinh tế” là khái niệm được Warren Buffett sáng tạo ra để nói về những doạnh nghiệp có lợi thế cạnh tranh bền vững, nó  giúp doanh nghiệp trụ vững trước biến động của thị trường đồng thời còn mang lại lợi nhuận ổn định trong dài hạn.

Trên TTCK Việt Nam có thể lấy ví dụ về doanh nghiệp PNJ vẫn vững vàng dù bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid 19 trong một thời gian dài nhờ những lợi thế cạnh tranh dưới đây:

• Lợi thế thường hiệu trang sức có thị phần hàng đầu.

• Tự chủ hoàn toàn khâu chế tác trang sức.
• Mạng lưới phân phố rộng khắp hơn 300 cửa hàng cùng chiến lược bán hàng online được đẩy nhanh tiến độ.

Phill Town đã đưa ra 5 lợi thế định tính và 5 biểu hiện định lượng để đánh giá lợi thế cạnh tranh của một doanh nghiệp:

5 lợi thế định tính

Lợi thế	Diễn giải	Ví dụ
Nhãn hiệu	Sản phẩm/dịch vụ mà bạn sẵn sàng trả nhiều tiền hơn vì uy tín của nó	Vinamilk, Vietcomban, Thaco, Thegioididong, PNJ, Masan Consumer
Bí quyết	Công ty sở hữu bằng sáng chế/ bí quyết kinh doanh	Vicostone, TLG, TV2, GDT, TTD và các công ty Dược
Phí sử dụng	Công ty có khả năng khống chế thị trường và thu phí người dùng	Công ty truyền thông, quảng cáo, thanh toán, hạ tầng, tiện ích
Chuyển đổi	Sản phẩm là phần quan trọng của cuộc sống và sự chuyển đổi là không đáng	Công ty viễn thông, công nghệ, cho thuê nhà ở, môi giới chứng khoán
Chi phí thấp	Chi phí sản phẩm thấp đến mức không đổi thủ nào cạnh tranh được	Hòa Phát, Vietjet Air, BigC Coopmart, Grab, Lazada, Tiki.vn, Viettel Post

5 lợi thế định lượng

Chỉ số tài chính	Điều kiện
ROIC	Ít nhất 20% bền vững qua nhiều năm
Tăng trưởng vốn chủ sở hữu	Tối thiểu đạt 10% tăng trưởng kép/ năm
Tăng trưởng lợi nhuận thuần	Tối thiểu đạt 10% tăng trưởng kép/ năm
Dòng tiền từ HĐ kinh doanh	Phải xấp xỉ lợi nhuận, ổn định nhiều năm
Nợ vay ròng	Không vượt quá 3x lợi nhuận sau thuế

 

Management – Đầu tư vào doanh nghiệp có ban lãnh đạo tốt

Nhân tố thứ 3 – management là yếu tố không thể thiếu được trong mọi doanh nghiệp tuyệt vời. Tuy nhiên để xác định yếu tố này là không hề dễ dàng. Dưới đây là một số dấu hiệu nhất định phù hợp với thị trường Mỹ xuất phát từ quan điểm của Phil Town:   

• Lương của bộ phận quản lý quá cao so với mức lương trung bình của nhân viên
• Điều khoản bồi thường hợp đồng nghỉ việc cao
• Liên tục sáp nhập với nhiều doanh nghiệp khác để làm tăng quy mô, kết quả hoạt động về hình thức

Để phù hợp với tình hình thực tiễn của Việt Nam, các nhà đầu tư có thể đánh giá ban lãnh đạo qua 3 tiêu chí:

• Ban lãnh đạo có hoạt động vì lợi ích của cổ đông: Ban lãnh đạo tốt luôn đưa ra các quyết định cân bằng hài hòa lợi ích của cổ đông và lợi ích của doanh nghiệp. Chẳng hạn một số doanh nghiệp đã phát triển ổn định thường kết hợp chi trả cổ tức bằng cổ phiếu và chi trả cổ tức bằng tiền mặt, vd như VNM, HPG, FPT.
• Ban lãnh đạo tập trung vào hoạt động cốt lõi của doanh nghiệp thay vì mở rộng hoạt động kinh doanh sang nhiều mảng không phải thế mạnh.
• Cơ cấu cổ đông có nhiều quỹ đầu tư lớn tham gia sẽ giúp kiểm soát hoạt động của doanh nghiệp tốt hơn các công ty có cơ cấu hoạt động theo kiểu gia đình.

Margin of Safety – Đầu tư vào những doanh nghiệp có biên an toàn

Phil Town cho rằng, các nhà đầu tư nên chờ đợi giá cổ phiếu thấp để mua vào. Thời điểm hợp lý là giá cổ phiếu thấp hơn từ 30%-50% so với giá trị thực của doanh nghiệp. Nhà đầu tư có thể tìm được những doanh nghiệp tốt nhưng có mức giá phải chăng thông qua 2 tiêu chí định giá là P/E và PEG. 

P/E 

Đây là phương pháp định giá phổ biến và hiệu quả bậc nhất. P/E thể hiện thời gian thu hồi vốn của nhà đầu tư. Một khoản đầu tư được cho là hời khi doanh nghiệp tuyệt vời nhưng P/E ở mức thấp hơn P/E chung của thị trường hoặc trung bình ngành. Hiện tại ở Việt Nam, con số phù hợp là dưới 15 lần đối với những công ty đáp ứng hết 3 chữ M đầu tiên. 

PEG 

Đây là tỷ số giữa P/E và tốc độ tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp. Cổ phiếu không bị cho là định giá cao nếu P/E thấp hơn tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp trong 3 năm gần nhất. Hay giá cổ phiếu đủ hấp dẫn khi PEG có giá trị dưới 1. 

Ưu và nhược điểm của phương pháp 4M

Ưu điểm

• Dễ hiểu, dễ hình dung với những nhà đầu tư nhỏ lẻ: 4M phản ánh 4 khía cạnh cơ bản nhất của một doanh nghiệp:Tìm một doanh nghiệp mà bạn am hiểu – Xác định lợi thế cạnh tranh – Đánh giá ban lãnh đạo – Tìm điểm mua phù hợp.
• Dễ dàng thực hiện các chỉ tiêu định tính: Với kinh nghiệm đầu tư của mình, Phil Town đã chỉ ra cách để các nhà đầu tư mới dễ dàng xác định từng tiêu chí của ông. Với việc xác định tiêu chí Meaning bằng cách lấy giao của ba vòng tròn: Đam mê, tài năng, chỉ tiêu hoặc việc phân loại sẵn 5 lợi thế canh tranh của doanh nghiệp.

Nhược điểm

• Tiêu chí định lượng quá đơn giản

Theo nhiều chuyên gia, việc định giá doanh nghiệp chỉ dựa vào P/E và hệ số tăng trưởng của doanh nghiệp là chưa đủ để nhà đầu tư đánh giá chính xác về doanh nghiệp.

Vì vậy, Phương pháp 4M của Phil Town được đánh giá khá phù hợp với các nhà đầu tư mới tham gia thị trường,  nó giúp hình dung rõ ràng những bước cần làm trong quá trình lựa chọn một cổ phiếu. Tuy nhiên, để tiến xa hơn, nhà đầu tư cũng cần phải đào sâu phân tích cả 4 yếu tố M của doanh nghiệp.

Nguồn: Tổng hợp

Chứng khoán Pinetree miễn phí hoàn toàn phí giao dịch trọn đời và công cụ lãi suất Margin 9%/năm không kèm điều kiện. Đây là mức phí tốt nhất thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay