Quy trình tìm hiểu một doanh nghiệp cho nhà đầu tư mới

Vì sao phải tìm hiểu doanh nghiệp

Khái niệm “invest” (đầu tư), “invest” có nguồn gốc từ “investio” trong tiếng latin có nghĩa là “mặc quần áo”. Việc lựa chọn quần áo đòi hỏi mỗi người cần xác định nhu cầu, mục đích của việc lựa chọn trang phục cho phù hợp với từng hoàn cảnh. Lựa chọn phong cách thời trang, chất liệu, thương hiệu cũng chịu ảnh hưởng bởi guu thẩm mỹ của mỗi cá nhân. Điều đó hoàn toàn tương tự với việc đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư thường lựa chọn doanh nghiệp dựa theo sở thích ngành/ lĩnh vực và mức độ am hiểu doanh nghiệp.

Hiểu doanh nghiệp là yếu tố căn bản để nhà đầu tư dự đoán tương lai của doanh nghiệp. Từ đó, nắm bắt được khả năng tăng giá của cổ phiếu và lợi nhuận kỳ vọng trong tương lai.

Nhà đầu tư cần phải hiểu gì về doanh nghiệp

Có rất nhiều nguyên nhân làm cho cổ phiếu tăng giá. Tuy nhiên, nguyên nhân cốt lõi nhất đến từ bản chất bên trong của doanh nghiệp: lợi nhuận và khả năng tăng trưởng. Các nhà đầu tư sẽ nhìn vào đó để đưa ra sự kỳ vọng tăng giá cho cổ phiếu.

Vậy những yếu tố có thể sinh ra lợi nhuận, duy trì sự tăng trưởng trong thời gian dài cho doanh nghiệp là gì? Đó có thể là:

• Hoạt động kinh doanh (Business Activities)
• Lĩnh vực hoạt động (Industry)
• Quản trị doanh nghiệp (Corporate Governance)
• Lợi thế cạnh tranh (Competitive Advantages)

Hoạt động kinh doanh

Hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp sẽ là yếu tố trực tiếp ảnh hưởng đến lợi nhuận và tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp. Hiểu về hoạt động kinh doanh chính là nắm bắt được:

• Doanh nghiệp đang kiếm tiền từ đâu?
• Đầu vào của doanh nghiệp là gì?
• Quy trình sản xuất của doanh nghiệp diễn ra như thế nào?
• Sản phẩm của doanh nghiệp là gì? Đầu ra của doanh nghiệp là ở đâu?
• Rủi ro trong hoạt động của doanh nghiệp là gì?
• Dòng tiền kinh doanh của doanh nghiệp ra sao?

Lĩnh vực hoạt động

Lĩnh vực hoạt động hay còn gọi là ngành nghề hoạt động. Sự tăng trưởng của toàn ngành, nhìn chung sẽ là một yếu tố vô cùng thuận lợi cho sự tăng trưởng của doanh nghiệp. Hiểu ngành nghề hoạt động chính là biết được:

• Ngành này có tiềm năng tăng trưởng không?
• Các rào cản của ngành là gì?
• Ngành có sức cạnh tranh cao không? Ngành có dễ bị thay thế không?
• Vị thế của doanh nghiệp trong ngành như thế nào?

Quản trị doanh nghiệp

Đây là một yếu tố quan trọng vì ban lãnh đạo chính là người chèo lái doanh nghiệp. Như những người thuyền trưởng, việc con tàu có vượt biển, tiến xa hay không phụ thuộc rất nhiều năng lực, tầm nhìn của họ. Việc doanh nghiệp kinh doanh có lãi hay phát triển mạnh mẽ thế nào cũng phụ thuộc rất nhiều vào người đứng đầu. Hiểu về ban lãnh đạo chính là:

• Năng lực của người quản trị như thế nào?
• Ban lãnh đạo có phải là người nắm bắt tốt thời cơ hay không?
• Ban lãnh đạo có minh bạch trong công bố thông tin không?
• Ban lãnh đạo có hay mua bán cổ phiếu của doanh nghiệp không?
• Ban lãnh đạo cân bằng được lợi ích của cổ đông hay không?

Ngoài ra tìm hiểu về cơ cấu cổ đông cũng sẽ giúp nhà đầu tư có cái nhìn rõ ràng hơn về nội bộ của doanh nghiệp:

• Doanh nghiệp có nhiều cổ đông lớn không?
• Doanh nghiệp có sự mâu thuẫn lợi ích giữa cổ đông với ban lãnh đạo không?
• Cổ đông nào đang chi phối doanh nghiệp?

Lợi thế cạnh tranh

Lợi thế cạnh tranh chính là yếu tố giúp doanh nghiệp trở nên vượt trội so với các đối thủ cùng ngành. Hiểu về lợi thế cạnh tranh chính là nắm được:

• Năng lực cạnh tranh đặc biệt của doanh nghiệp là gì?
• Sản phẩm của doanh nghiệp có gì đặc biệt?
• Sản phẩm của doanh nghiệp có lợi thế về giá cả hay giá thành không?
• Doanh nghiệp có khả năng tối thiểu hoá chi phí sản xuất không?
• Thị phần của doanh nghiệp có lớn không?
• Doanh nghiệp có khả năng độc quyền không?
• Doanh nghiệp có xây dựng được khách hàng trung thành không?

Tóm lại, trước khi quyết định mua cổ phiếu, nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ càng về những yếu tố liên quan trực tiếp đến lợi nhuận và sự tăng trưởng lâu dài của doanh nghiệp. Những yếu tố này không cố định mà tùy thuộc vào cách đánh giá của mỗi người. Hiểu doanh nghiệp càng sâu thì chúng ta sẽ có một cái nhìn toàn diện hơn từ đó đưa ra những quyết định đúng đắn và phù hợp hơn.

Nguồn: Tổng hợp

Chứng khoán Pinetree miễn phí hoàn toàn phí giao dịch trọn đời và công cụ lãi suất Margin 9%/năm không kèm điều kiện. Đây là mức phí tốt nhất thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay.