Cung tiền là gì? Cách đo lường cung tiền

Cung tiền là gì?

Cung tiền hay Money supply, bao gồm tất cả các loại hình tiền tệ được phát hành và các công cụ thanh khoản khác trong nền kinh tế của một quốc gia, được đo lường vào một thời điểm nhất định. Hiểu đơn giản cung tiền gồm lượng tiền lưu hành trong thị trường, trong ngân hàng và cả các cơ quan doanh nghiệp nhà nước hay tư nhân.

Cung tiền bao gồm cả tiền mặt lưu thông trong nền kinh tế, tiền gửi ngân hàng, séc và nhiều loại giấy tờ có thể quy đổi ra tiền mặt khác.

Cung tiền có thể được kiểm soát bởi Ngân hàng Trung ương (NHTW) dựa vào các công cụ chính sách tiền tê.

NHTW phát hành tiền ra nền kinh tế như thế nào

NHTW phát hành tiền thông qua các kênh sau:

• Thông qua nghiệp vụ tín dụng giữa NHTW với các ngân hàng thương mại, cung ứng thêm trong năm theo kế hoạch, theo mục tiêu của chính sách tiền tệ, nhu cầu vay vốn của các tổ chức tín dụng, cho vay tái cấp vốn
• Phát hành thị trường mở: mua các giấy tờ có giá của Chính phủ (tín phiếu, trái phiếu, giấy tờ có giá ngắn hạn)
• Phát hành thông qua ngân sách nhà nước: bù đắp thiếu hụt ngân sách ngắn hạn;
• Phát hành tiền thông qua kênh ngoại hối: mua ngoại tệ làm dự trữ.

Cung tiền được đo lường như thế nào?

Dựa vào tình thanh khoản, tiền được phân ra làm các loại sau:

M0

Bao gồm toàn bộ tiền mặt và tiền xu được phát hành bởi chính NHTW và được lưu thông trong quốc gia hoặc vùng lãnh thổ mà nó trực thuộc. Một điều cần lưu ý là lượng tiền mặt đươc gửi trong các hệ thống ngân hàng không phải là tiền mặt lưu thông trong nền kinh tế, vì vậy không được tính vào M0.

Chính vì M0 có thể rất dễ dàng thay đổi chỉ bằng cách gửi tiền hoặc rút tiền mặt khỏi ngân hàng, nó hiếm khi được sử dụng để tính toán cung tiền.

M1 (Tiền tệ thanh toán – Transactions money)

Bao gồm toàn bộ lượng tiền mặt được lưu thông cộng thêm tiền gửi không kỳ hạn, tài khoản thanh toán, tài khoản vãng lai, séc. Đặc điểm chung của các loại hình trên là chúng hoàn toàn có thể sử dụng dễ dàng để thanh toán, và rất dễ dàng để quy đổi thành tiền mặt.

M2 (Tiền tệ mở rộng – Broad money)

Bao gồm M1 cùng với các khoản tiền gửi có kỳ hạn tại ngân hàng trong các tài khoản tiết kiệm hay tài khoản thị trưởng tiền tệ (Money market account), chứng chỉ tiền gửi (CD – Certificate of deposit) và một số loại hình gần tiền mặt khác. Các loại hình trên có tính thanh khoản cao tuy nhiên không bằng M1, bởi như các tài khoản tiết kiệm, người gửi chỉ có thể rút hoặc nộp tiền vào một số thời điểm nhất định.

Ngoài ra còn có các cách đo lường rộng hơn, như M3 bao gồm M2 và một số trái phiếu kỳ hạn ngắn, hoặc một số nước sử dụng cả M4 va nhiều hơn thế. Tuy vậy, hiện nay mỗi quốc gia định nghĩa cung tiền M0, M1, M2… của họ theo các cách khác nhau, vì vậy nó khó phản ánh tính thống nhất của việc đo lường cung tiền toàn cầu. Thông thường, hai chỉ số dung để đo lường cung tiền của một quốc gia hay được sử dụng nhất là M1 và M2.

Thông qua các công cụ chính sách tiền tệ, NHTW có thể đưa ra các biện pháp điều chỉnh cung tiền, từ đó tác động tới các hoạt động của nền kinh tế trong đó có thị trường chứng khoán. Nhà đầu tư có thể tìm hiểu về mối tương quan giữa các yếu tố kinh tế vĩ mô tới thị trường chứng khoán tại đây.

Nguồn: Tổng hợp

Chứng khoán Pinetree miễn phí hoàn toàn phí giao dịch trọn đời và công cụ lãi suất Margin 9%/năm không kèm điều kiện. Đây là mức phí tốt nhất thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay.