Thị trường chứng khoán thế giới ra đời như thế nào?

Thị trường chứng khoán ngày càng phát triển và trở thành một phần quan trọng của nền kinh tế thế giới. Vậy thị trường chứng khoán có lịch sử phát triển như thế nào? Bài viết này sẽ giúp bạn có những thông tin ngắn gọn và bổ ích nhất về lịch sử thị trường chứng khoán thế giới.

Định nghĩa về thị trường chứng khoán

Sàn giao dịch chứng khoán có thể là một địa điểm vật lý hoặc kỹ thuật số, nơi các nhà đầu tư (tổ chức hoặc cá nhân) có thể mua, bán và trao đổi cố phiếu của các công ty một cách công khai. Giá cổ phiếu thường bị ảnh hưởng bởi quy luật cung- cầu trên thị trường và kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, ngoài ra, các thông tin gây nhiễu cũng xuất hiện ngày càng nhiều và ảnh hưởng phần nào tới giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán thế giới.

Lịch sử của thị trường chứng khoán thế giới

Cuối những năm 1400, Antwerp (Bỉ) trở thành một trung tâm giao dịch thương mại quốc tế. Dự đoán rằng giá một mặt hàng nào đó sẽ tăng, các thương nhân mua hàng ở một mức giá cụ thể rồi bán lại để thu lại lợi nhuận ròng. Một số giao dịch trái phiếu cơ bản cũng bắt đầu xuất hiện tại đây.

Đầu thế kỷ 16 một quan chức của Anh quốc đã đến Bỉ quan sát mô hình này và về thiết lập một mậu dịch thị trường tại London Anh, nơi mà sau này được gọi là Sở giao dịch chứng khoán London. Các mậu dịch thị trường khác cũng lần lượt được thành lập tại Pháp, Đức và Bắc Âu.

Những mô hình mậu dịch thị trường như vậy ngày càng phát triển với số thành viên tham gia đông đảo và nhiều nội dung khác nhau. Vì vậy theo tính chất tự nhiên, nó lại được phân ra thành nhiều thị trường khác nhau như: Thị trường giao dịch hàng hoá, thị trường hối đoái, thị trường giao dịch các hợp đồng tương lai và thị trường chứng khoán… với đặc tính riêng của từng thị trường thuận lợi cho giao dịch của người tham gia trong đó.

Một số dấu mốc quan trọng

• Năm 1611: Sàn giao dịch chứng khoán hiện đại đầu tiên được thành lập ở Amsterdam. Công ty Đông Ấn Hà Lan là công ty giao dịch công khai đầu tiên và trong nhiều năm, đây là công ty duy nhất có hoạt động giao dịch trên sàn giao dịch.
• Cuối những năm 1700, ở New York (Mỹ), một nhóm nhỏ các thương gia đã thực hiện Thỏa Thuận Buttonwood. Những thương gia này gặp nhau hàng ngày để thực hiện giao dịch, thông lệ này chính là mở đầu cho sự hình thành của Sở giao dịch chứng khoán New York. Sau này, Sở giao dịch chứng khoán New York trở thành một trong những sở giao dịch lớn nhất và có ảnh hưởng nhất thế giới.
• Năm 1929: Thị trường chứng khoán Hoa Kỳ sụp đổ sau “những năm 20 bùng nổ” kéo dài một thập kỷ sau khi các nhà đầu cơ sử dụng đòn bẩy cho thị trường chứng khoán, thổi phồng giá cả.
• Năm 1971: Giao dịch bắt đầu trên một thị trường chứng khoán khác của Mỹ, sàn NASDAQ.
• Năm 1987: Thứ Hai Đen Tối là tên mà giới tài chính đặt cho ngày thứ Hai, 19 tháng 10 năm 1987. Hôm đó, chỉ số bình quân công nghiệp Dow Jones đã tụt tới 508 điểm. Tình trạng tương tự xảy ra đồng thời khắp thế giới.
• Cuối những năm 1990 – đầu năm 2002: “Bong bóng Dotcom’’, vỡ bong bóng được tạo nên bởi cổ phiếu công nghệ.
• Năm 2008: Khủng hoảng tài chính, hàng loạt hệ thống ngân hàng đổ vỡ. Tình trạng đói tín dụng, sụt giá chứng khoán, và mất giá tiền tệ quy mô lớn ở Mỹ và nhiều nước Châu Âu khiến thị trường chứng khoán thế giới bị ảnh hưởng.

Các sở giao dịch chứng khoán lớn trên thế giới

• Sở giao dịch chứng khoán Amsterdam: Đây là sở giao dịch chứng khoán được ra đời từ năm 1622. Tại đây, diễn ra các giao dịch của trái phiếu Chính phủ và cổ phiếu của các công ty. Thời kỳ đầu thành lập, chỉ có 20 người giao dịch. Sở giao dịch Amsterdam được biết đến là nơi đầu tiên cho phép giao dịch liên tục, bán khống, giao dịch quyền chọn. Tuy ra đời sớm nhưng Sở giao dịch Amsterdam không được biết đến nhiều trong thế giới tài chính như New York hay London.
• Sở giao dịch chứng khoán London: được chính thức thành lập vào năm 1801. Thời kỳ sơ khai, cổ phiếu không được giao dịch tại một tòa nhà nào cả. Thay vào đó, cả bên môi giới lẫn nhà đầu tư gặp nhau ở các quán cà phê ở khắp London. Khi ấy, nếu một công ty muốn bán cổ phiếu hay phát hành nợ, họ dán thông báo trên cửa các quán cà phê hay gửi thư tới các nhà đầu tư.
• Sở giao dịch chứng khoán New York: Sở giao dịch chứng khoán NYSE ra đời năm 1792 trên phố Wall, quản lý tới hơn 80% các giao dịch chứng khoán của Mỹ. Trong khi Sở giao dịch chứng khoán London bị ràng buộc bởi luật hạn chế cổ phiếu, thì NYSE đã giao dịch cổ phiếu ngay từ ngày đầu thành lập. Sàn NYSE hiện nay là sàn chứng khoán lớn nhất thế giới về giá trị vốn hóa thị trường và đứng thứ hai về số lượng công ty niêm yết. Nhà đầu tư có thể tìm hiểu them về các thị trường chứng khoán mỹ và các sở giao dịch chứng khoán mỹ tại đây

Phải mất nhiều thế kỷ, trải qua nhiều cột mốc đáng nhớ để tạo ra thị trường chứng khoán thế giới hiện đại và phát triển như ngày nay. Hiện tại, rất dễ dàng cho các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức để giao dịch trên thị trường chứng khoán thế giới, với nhiều loại hình đầu tư khác cũng ngày càng đa dạng chứ không chỉ cổ phiếu.

Nguồn: Tổng hợp

Chứng khoán Pinetree miễn hoàn toàn phí giao dịch trọn đời và lãi suất Margin 9%/năm không kèm điều kiện. Đây là chính sách tốt nhất thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay.