Nâng hạng thị trường

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang đứng trước thời khắc quan trọng trong “kỷ nguyên vươn mình” từ thị trường cận biên (Frontier market) lên thị trường mới nổi thứ cấp (Emerging Market), sớm nhất có thể là vào tháng 10/2025. Đây là kết quả sau nhiều năm nỗ lực cải cách của Việt Nam, với những bước tiến đáng kể nhằm đáp ứng đa số tiêu chí trong đánh giá nâng hạng của FTSE Russell.

Theo ước tính của Pinetree, nếu được nâng hạng, thị trường chứng khoán Việt có thể sẽ đón nhận dòng chảy vốn trực tiếp và gián tiếp lên đến 4-5 tỷ USD. Đồng thời, với quy mô hơn 90 tỷ USD của các quỹ ETF mô phỏng thị trường mới nổi của FTSE, thì nhiều khả năng, Việt Nam sẽ được phân bổ khoảng 1.5 – 1.8% tỷ trọng, tương ứng với dòng tiền 1,45 tỷ USD trực tiếp và tức thời quay lại thị trường nước ta.

Trong bối cảnh đó, các nhà đầu tư cá nhân cũng sẽ được tiếp cận một thị trường minh bạch, thanh khoản cao và ít rủi ro hơn nhờ cải cách hạ tầng và cơ chế vận hành. Đặc biệt là mở ra cơ hội gia tăng giá trị tài sản với các danh mục đầu tư trung và dài hạn.

Theo thống kê ngành của FTSE, thì những nhóm được các quỹ ETF mô phỏng yêu thích hàng đầu sẽ là ngân hàng (~15%), internet, chip…vv. Về cơ bản, các nhà đầu tư nước ngoài tập trung vào các doanh nghiệp lớn đầu ngành, hoặc các doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu thiết yếu của thị trường nội địa.

Để được lựa chọn vào danh mục FTSE ETF,  các cổ phiếu phải đáp ứng 1 số tiêu chí như sau:

1/ Tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư ngoại (FOL- Foreign ownership limit) còn lại/tổng giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài phải >20%;

Foreign Headroom = (FOL – Tỷ lệ nắm giữ nước ngoài) / FOL >20%

2/ Vốn hóa từ 150 triệu USD trở lên

3/ Thanh khoản tốt:

Thanh khoản phải vượt 0.050% trung vị turnover (được tính theo công thức dưới) trong ít nhất là 10/12 tháng gần nhất.

Tỷ trọng lớn nhất trong danh mục của FTSE ETF Emerging là là (TSMC ~7,1%), Tencent (4.1%), Alibaba (2.8%), HDFC Bank (1,4%), Xiaomi (1,2%), ICICI Bank (0,98%, Ngân hàng xây dựng Trung Quốc (0,85%).

Dựa trên cơ sở này, chúng tôi đã chọn những doanh nghiệp đầu ngành ở Việt Nam, các cổ phiếu có vốn hóa lớn, và đáp ứng được các yêu cầu về thanh khoản và room ngoại. Bên cạnh đó, ngoài dòng tiền trực tiếp (ước tính 1.45 tỷ USD), thị trường chứng khoán cũng sẽ được hưởng lợi nhờ vào dòng tiền đầu tư chủ động (từ các quỹ chủ động, khi họ được phép đầu tư vào cổ phiếu nước ta, hoặc phải phân bổ vào cổ phiếu Việt Nam khi Việt Nam thành thị trường mới nổi). Đây là dòng tiền lớn, tuy nhiên, sẽ mất nhiều thời gian để vào chứ không như dòng tiền từ các quỹ ETF. Quy mô của dòng tiền này được ước tính ở mức 2-3 tỷ USD trong vòng 2 năm sau khi nâng hạng.